آزادی، برابری و عدالت برای همه

۷۵ سال

تاثیر بر جامعه جهانی

همه انسان ها آزاد به دنیا آمده‌اند، و از نظر کرامت انسانی و حقوق با هم برابرند. آزادی بیان، محافظت در برابر شکنجه، آزادی برگزاری تجمعات مسالمت آمیز، حق بهره مندی از آموزش و پرورش، حق درخواست پناهندگی، و آزادی دین و باور، اجرای مراسم دینی و تغییر دین، از جمله حقوق همه انسان‌های جهان محسوب می‌شوند.

اینها بخشی از اعلامیه جهانی حقوق بشر است که ۷۵ سال پیش در دهم دسامبر، سه سال پس از پایان جنگ جهانی دوم که جان دهها میلیون نفر را گرفت، در سازمان ملل متحد تصویب شد. از آن روز این سند تاریخی مبدل به یک نقشه‌ی راه جهانی برای تامین آزادی و برابری، عدالت و تضمین حقوق انسان‌ها در سراسر دنیا شد، و قوانین اساسی بسیاری از کشورها، کنوانسیون‌های جهانی و میثاق‌های بین المللی را تحت تاثیر شدید خود قرار داد.

در سال ۵۳۹ پیش از میلاد مسیح، کوروش بزرگ، بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی در ایران، منشوری صادر کرد که برخی دیدگاههای او در زمینه آزادی‌های اجتماعی و دینی را نیز نمایان کرده است. این منشور، که به استوانه‌ی کوروش شهرت دارد، و به عنوان اولین منشور حقوق بشر شناخته می‌شود در موزه بریتانیا در شهر لندن نگهداری می‌شود.

پس از فتح بابل به دست کوروش، به یهودیان که در اسارت امپراطوری بابل بودند اجازه داده شد تا به سرزمین خود در اسرائیل کنونی بازگردند و یا در بابل بمانند. به این ترتیب کوروش تنها غیر یهودی‌ای است که در متون دینی یهودیان و مسیحیان از او به عنوان مسیح (یعنی مسح شده توسط خداوند)، نام برده شده است.

در مهر ماه ۱۳۵۰، شاهزاده اشرف پهلوی، خواهر شاه ایران، یک نسخه از استوانه کوروش را از طرف کشور ایران به دبیر کل سازمان ملل تقدیم کرد و میراث کوروش را «درک بشری، بردباری، شجاعت، شفقت و بالاتر از همه آزادی انسان» دانست.

چند نکته مهم در مورد اعلامیه جهانی حقوق بشر

در طول تاریخ انسان‌های زیادی به بردگی و اسارت گرفته شدند، حقوق بنیادین آنها پایمال شده، شکنجه شدند و آزار و اذیت‌های بسیاری را تنها به دلیل داشتن رنگ پوست، نژاد، دین، باور یا جنسیت متفاوت، متحمل شدند. تخمین زده می‌شود که تنها در جنگ جهانی دوم، بین سال ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ میلادی، بیش از پنجاه میلیون انسان کشته شدند.

۱) ایران از امضا کنندگان اعلامیه است

سه سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، و سه سال پس از تاسیس سازمان ملل متحد، اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر در ۱۹ آذر ماه ۱۳۲۷ خورشیدی برابر با ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸، در مجمع عمومی سازمان ملل با ۴۸ رأی موافق، بدون رأی مخالف و ۸ رای ممتنع به تصویب رسید. ایران از جمله کشورهایی بود که به این اعلامیه رای مثبت داد.

کنفرانس بین المللی حقوق بشر، اولین نشست جهانی که تحت نظارت سازمان ملل متحد برگزار شد، به تاریخ ۲ اردیبهشت ۱۳۴۷ برابر با ۲۲ آوریل ۱۹۶۸ میلادی، در تهران گشایش یافت. این کنفرانس با سخنرانی محمدرضا شاه پهلوی در ساختمان مجلس آغاز شد و نمایندگان ۱۲۳ کشور به موضوع «بسط و تشویق احترام به حقوق و آزادیهای اساسی بشر» پرداختند که به صدور اعلامیه‌های نیز انجامید.

۲) اعلامیه رکورددار بیشترین ترجمه پس از کتاب‌مقدس است

براساس گزارش کتاب رکوردهای گینس، اعلامیهٔ جهانی حقوق بشر، پس از کتاب مقدس مسیحیان، رکورد بیشترین ترجمه را در میان مکتوبات در طول تاریخ به خود اختصاص داده‌ است. متن آن تا به حال به ۳۰۰ زبان مختلف ترجمه شده‌ است. این اعلامیه ۳۰ حق و آزادی را در بر می‌گیرد که به همه انسان‌ها تعلق دارند و هیچ دولت و نهادی مجاز نیست این حقوق را از انسان‌ها سلب کند. حقوق مندرج در این سند تا به امروز مبنای قوانین بین‌المللی حقوق بشر هستند.

۳) اعلامیه برای کشورهای امضا کننده الزام‌آور نیست ولی…

از آنجا که امضای این اعلامیه برای کشورها الزام‌آور نبود، نهادهای بین‌المللی تلاش کرده‌اند ضمانت‌هایی برای اجرای اعلامیه به وجود بیاورند.

تصویب عهدنامه‌های دیگری مثل «میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی» (ICCPR) و «میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی» (ICESCR) در سازمان ملل متحد، به همین منظور بوده است. مجموعه این اسناد به عنوان مهمترین اسناد حقوق بشر شناخته می‌شوند. برای کشورهایی که این پیمان‌نامه‌ها را امضاء کرده‌اند رعایت حقوق مندرج در آنها الزام‌آور است و مکانیزم‌هایی برای پاسخگویی کشورها در این رابطه ایجاد شده است.

نقض این قوانین حقوق بشری و عدم رعایت تعهدات بین‌المللی، ممکن است در صحنه بین‌المللی برای کشور ناقض حقوق هزینه‌های سنگین سیاسی و دیپلماتیک ایجاد کرده و به منزوی شدن حاکمیت آ» کشور در جامعه جهانی منجر شود.

۴) نام سازمان ماده۱۸ برگرفته از اعلامیه جهانی حقوق بشر است

نام سازمان ماده هجده، از ماده هجدهم اعلامیه جهانی حقوق بشر گرفته شده که مربوط به آزادی دین و عقیده است. حق داشتن یا انتخاب دین، امکان تغییر باور یا دین، حق ابراز کردن آن باور – چه به صورت تنها و فردی، و چه در مشارکت با دیگران- در ماده هجدهم این اعلامیه تصریح شده است.

”هر کس حق دارد که از آزادی اندیشه، وجدان و دین بهره مند شود. این حق شامل آزادی تغییر دین یا عقیده، و نیز شامل آزادی اظهار دین یا عقیده در قالب آموزش دينی، عبادت‌ها و اجرای آيين‌ها و مراسم دينی به تنهايی يا به صورت جمعی، به طور خصوصی يا عمومی است.“

۵) چالرز مالک، مسیحی لبنانی، نویسنده ماده۱۸ اعلامیه

گروهی از متفکران و الهیات دانان مسیحی بحث جدی در مورد کرامت انسانی و اهمیت آزادی، و حقوق بشر را پیش از آغاز جنگ جهانی دوم مطرح کرده بودند.‌ برخی از نهادهای مسیحی نیز الهام گرفته از مبانی مسیحیت، بحث حقوق بشر را هم در عرصه عمومی، و هم در میدان سیاست و قدرت مطرح کردند.

در میان افراد تاثیرگذار مسیحی در تهیه اعلامیه جهانی حقوق بشر، و از اعضای کمیته‌ای تهیه پیش‌نویس، می‌توان از چارلز حبیب مالک، دیپلمات و فیلسوف لبنانی نام برد که گزارشگر کمیسیون حقوق بشر بود. این مسیحی لبنانی از نویسندگان اصلی مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر، و ماده هجدهم این سند تاریخی بود.

مالک در خانواده مسیحی چشم به جهان گشود و نویسنده کتاب‌هایی چون «مسیح و بحران» و «چالش حقوق بشر» بوده است. وی در دهه پنجاه میلادی مدت کوتاهی به ریاست کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل و ریاست مجمع عمومی این نهاد هم رسید. چالرز مالک سالها در پی اتحاد مسیحیان از همه کلیساها کوشید و همچنین در نهادهای مختلف مسیحی، از جمله انجمن‌های متحد کتاب‌مقدس، و شورای جهانی کلیساها فعالیت داشت.

۶) آزادی‌ها و حقوق بشر جهانشمولند

به عبارتی دیگر همه انسان‌ها، فرای جنسیت، دین و باور، قومیت و نژاد و غیره، فقط به خاطر انسان بودن دارای حقوق و آزادی‌های بنیادین ذکر شده در این اعلامیه جهانی حقوق بشر هستند. جهان شمول بودن آزادی‌ها و حقوق بشر به این معناست که نمی‌توان آنها را به بهانه‌هایی مثل نسبیت فرهنگی محدود کرد.

۷) آزادی‌ها و حقوق بشر به هم پیوسته هستند و در هم تنیده

در سندها و بیانیه های حقوق بشری جهانی که در دهه‌های بعدی به تصویب رسید در مورد تفکیک ناپذیری، و به هم پیوستگی و در هم تنیدگی حقوق بشر نیز تاکید شد. تفکیک ناپذیری به این معناست حکومت نمی تواند فقط یک مجموعه از آزادی ها و چند مورد حقوق ذکر شده در اعلامیه حقوق بشر را قبول کند و بقیه را نادیده بگیرد. به هم پیوستگی و در هم تنیدگی حقوق بشر نیز به آن معنا است که آزادی ها و موارد حقوق بشری، تاثیر متقابل، بر یکدیگر دارند.

سمویل موین، نویسنده کتاب «مسیحیت و حقوق بشر» در گفتگو به ماده ۱۸:

«ما مفهوم کرامت را تا سال ۱۹۳۷ در قوانین اساسی و معاهدات نمی‌یابیم – اما این ایده که همه برابر هستند قطعاً از ادیان نجات بخش مانند مسیحیت سرچشمه می‌گیرد، اما زمان زیادی طول کشید تا این مفهوم اخلاقی به یک مفهوم سیاسی تبدیل شود و فکر می کنم این تبدیل (ترجمه) هنوز ادامه دارد.»

۳۰ ماده، چشم‌اندازی برای همگان

سی ماده اعلامیه جهانی حقوق بشر، آرمان شهری برای همه ملت‌ها، و مردمان جهان، از جمله ایرانیان را ترسیم کرده که می‌تواند کاملا به واقعیت بپیوندد.

روز جهانی حقوق بشر فرصتی است برای افزایش آگاهی همه ایرانیان و به ویژه نسل جوان، در مورد حقوق بشر، و نیز الهام بخشیدن به مردم برای ایجاد جنبشی مبتنی بر انسانیت مشترک و در عین حال توانمندسازی آنها برای مبارزه در جهت دست‌یابی به این حقوق است.

با وجود همه دشواری‌ها و چالش‌های موجود، همه‌ی ما به عنوان شهروندان این جهان، می‌تونیم به شکل‌های مختلف برای دستیابی بشر به حقوق و کرامت انسانی برابر تلاش کنیم؛ تا این ترتیب دنیا را جای بهتری برای زیستن کنیم.

جین زوبویچ، تاریخدان در دانشگاه بوفالو در آمریکا در گفتگو به ماده ۱۸:

«جوامع مسیحی در سراسر جهان تأثیر عمده ای بر اعلامیه جهانی حقوق بشر، به ویژه ماده ۱۸ برای آزادی دینی داشتند… سازمان هایی مانند شورای فدرال کلیساها در خط مقدم ایجاد حمایت عمومی از حقوق بشر بودند. اعلامیه جهانی برای اجرای خود به حمایت عمومی متکی بود و ترویج حقوق بشر توسط مسیحیان بسیارحیاتی بود.»

«حقوق بشر: نقشه راه به آرمان شهری برای همه»

در زندگی روزمره‌ی ما، از تحصیل و شغل شما گرفته تا رفاه، آزادی‌های اجتماعی، امنیت، آزادی بیان و آزادی عقیده‌ و بسیاری موارد دیگه، همه در گروی این دو کلمه است: حقوق بشر. حقوق بشر نزد ایرانیان از چه جایگاهی برخوردار بوده است و مسیحیان به طور خاص چه نقشی در تدوین اعلامیه جهانی حقوق بشر داشته‌اند؟

حقوق بشر: نقشه راه به آرمان شهری برای همه

پادکست

نقش مسیحیان در ترویج حقوق‌بشر

مسیحیان فارسی‌زبان در ایران جایی برای عبادت به‌طور جمعی، ندارند!

به کمپین مردمی
«مکانی برای پرستش»
بپیوندید!

اصطلاح «مسیحیان فارسی‌زبان» در مورد کسانی به کار می‌رود که از زبان‌ها و سنت‌های کلیسایی مختلف در ایران هستند و زبان مشترک فارسی را در جلسات عمومی برای عبادت استفاده می‌کنند. این گروه هم شامل افرادی از پیشینهٔ اسلام و یا دیگر ادیان است که به مسیحیت گرویده‌اند (نوکیشان) و هم مسیحیانی از اقوام ارمنی و آشوری که می‌خواهند به زبان رسمی ایران (پارسی/فارسی) عبادت کنند. حق آزادی دین یا عقیدهٔ این گروه از مسیحیان به‌طور گسترده‌ای نقض می‌شود و محرومیت آنها از داشتن امکان عبادت جمعی یکی از این موارد نقض این حقوق،‌ بر اساس ماده۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر است. تغییر این وضعیت بستگی به تلاش و پی‌گیری تک تک ما دارد. در این کمپین عدالت‌خواهانه شریک شوید و از حاکمان جمهوری اسلامی بپرسید: “مسیحیان فارسی‌زبان کجا می‌توانند عبادت کنند؟”

© 2023 تمامی حقوق این وب‌سایت، بر اساس مقررات کپی‌رایت، برای سازمان ماده ۱۸ محفوظ است.