سازمان ماده ۱۸ همراه با سه سازمان جهانی مسیحی، «درهای باز»، «ام ای سی»، و «همبستگی جهانی مسیحیان» گزارشی را در مورد وضعیت مسیحیان ایرانی پناهجو در گرجستان و رد درخواست پناهندگی آنها توسط دولت گرجستان تهیه کرده است.
مقامات مهاجرت گرجستان، علیرغم وجود خطر آزار و اذیت مسیحیان در صورت بازگشت به ایران، پیوسته درخواست پناهندگی آنها را رد می‌کنند.
گزارش چهار سازمان مسیحی بر اساس مصاحبه با گروهی از پناهجویان و وکلای آنها انجام شده است.
طبق این گزارش: «بنابراین پناهجویان با آینده‌ای نامشخص روبرو هستند، با امید کمی که به عنوان پناهنده شناخته شوند، اما گزینه‌های جایگزین کمی برای دسترسی به حمایت بین‌المللی دارند.»
چندین نفر که درخواست پناهندگی آنها در گرجستان رد شده است، قبلاً سالها به عنوان پناهجو در کشورهای همسایه مانند ترکیه زندگی کردند، می‌گویند که «دیگر نمی‌دانند چه کاری باید انجام دهند و نه کجا بروند.»
آنها از جامعه بین‌المللی می‌خواهند که مسیرهای امن و قانونی جدیدی را برای اسکان مجدد باز کنند.
این گزارش خاطرنشان می‌کند که نزدیک به یک پنجم تمام پناهجویان در گرجستان ایرانی هستند. حدود ۹۰ درصد درخواست پناهندگی‌ها براساس باور به مسیحیت و ترس از سرکوب در این رابطه در ایران عنوان شده است.
در طول سه سال گذشته، کمتر از ۱ درصد از بیش از ۱۰۰۰ ایرانی که درخواست پناهندگی داده‌اند – به هر دلیلی – از اداره مهاجرت گرجستان پاسخ مثبت دریافت کرده‌اند.
این گزارش خاطرنشان می‌کند که دلایل مختلفی برای رد این درخواست‌ها وجود دارد، از جمله «روابط رو به رشد دولت گرجستان با دولت جمهوری اسلامی» و «عدم تحمل درقبال باور مسیحیتی به غیر از ارتدوکس گرجی».
در نتیجه چند صد مسیحی ایرانی در حال حاضر به دنبال پناهندگی در گرجستان هستند و امید چندانی به اجازه ماندن طولانی مدت در کشور ندارند.
در اکثر موارد، درخواست پناهجویان بر این اساس رد می‌شود که ایمان آنها واقعی نیست. اما در مورد دو نفری که در گزارش با آنها صحبت شده، رضا فاضلی و امین زنگنه زاد، درخواست پناهندگی آنها با وجود اینکه باور مسیحیشان از شوی مقامات گرجستان مورد قبول قرار گرفته، رد شده است.
رضا فاضلی،فعال مسیحی می‌گوید که خدا را شکر، من اولین کسی بودم که باور مسیحی ام مورد تأیید مقامات گرجی قرار گرفت اما بعد از آن گفتند: «در کشور خود مشکلی نخواهید داشت. می‌توانید برگردید.»
رضا فاضلی
در این گزارش آمده است که عبارت‌ها در نامه‌های رد درخواست پناهندگی رضا فاضلی و امین زنگنه زاد به طرز شگفت‌آوری مشابه بودند.
هادی پورمحمدی یکی دیگر از پناهجویان رد شده گفت: «انگار برای همه مسیحیان ایرانی یک نامه است». «فقط، آنها نام مرا عوض کردند و نام [دوستم] را در آن قرار دادند.»
این گزارش می‌گوید: «احساس ناامیدی فزاینده‌ای در میان پناهجویان مسیحی ایرانی در گرجستان وجود دارد که به‌طور فزاینده‌ای در مورد شانس خود برای اعطای وضعیت پناهندگی تردید دارند و به همان اندازه در مورد گزینه‌های دیگر در دسترس خود نامطمئن هستند».
آقای زنگنه زاد می‌گوید: «من دیگر نمی‌خواهم پرونده پناهندگی را پیگیری کنم. من واقعاً خسته هستم. من دیگه نمیتونم اینجوری زندگی کنم من سعی می‌کنم کشور دیگری را برای رفتن پیدا کنم – هر جایی که بتوانم زنده بمانم – اما تاکنون هیچ کشوری را پیدا نکردم.»
امین زنگنه زاد
ساسان رضایی، پناهجوی دیگری که پیش از مهاجرت به گرجستان نزدیک به یک دهه را در ترکیه گذرانده بود، گفت که «آنقدر خسته است» که حتی در فکر بازگشت به ایران و پذیرفتن «هر مجازاتی که برای من هستند» افتاده است.
وی افزود «بدن و روح من نمی‌توانند این فشار را خیلی بیشتر تحمل کنند، اما چه کاری می‌توانم انجام دهم؟ من نمی‌توانم اینجا در گرجستان بمانم. من نمی‌توانم در ترکیه بمانم. من نمی‌خواهم به ارمنستان بروم و نمی‌خواهم به کشورم برگردم. اما اگر اینجا من را رد کنند و من به جای دیگری از جهان دسترسی نداشته باشم، به کشورم برمی گردم، زیرا از وضعیت پناهجویان خسته شده‌ام. من خیلی خسته ام حتی گاهی به خودکشی فکر می‌کنم.»
در همین حال، هادی پورمحمدی که پیش از این نیز سالها را در ترکیه گذرانده بود، گفت که دیگر به «آژانس پناهندگان سازمان ملل برای کمک به او اعتماد ندارد.»
من می‌دانم که باید خیلی زود گرجستان را ترک کنم، اما مشکل اینجاست که نه سال است که در کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ترکیه و گرجستان هستم. نه سال پناهنده هستم بنابراین رفتن به کشور دیگری و درخواست مجدد با ازانس پناهندگی سازمان ملل برای من بسیار سخت خواهد بود. من دیگر نمی‌توانم به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل اعتماد کنم. نمی‌دانم چه کنم.»
ساسان رضایی
ایلیا رهنما، یکی دیگر از پناهجویانی که اوایل سال جاری پس از رد ادعای خود مجبور به ترک گرجستان شد، گفت که او گاهی از خود می‌پرسد که آیا با ایرانیان کمتر از دیگران منصفانه رفتار می‌شود؟ «اشتباه ما چه بود؟ بیشتر کشورها در مورد آزادی مذهب صحبت می‌کنند. خوب، من مسلمان بودم و در سال ۲۰۱۲ به عیسی مسیح ایمان آوردم. آیا این یک اشتباه بود؟ گاهی اوقات، من گیج می‌شوم که چرا اروپا، ایالات متحده آمریکا و سایر کشورها نمی‌توانند مسیحیان ایرانی را درک کنند. چرا چشمانشان را می‌بندند؟ آیا ما [به کشورهای دیگر] گفتیم: به ما خانه بدهید! به ما ماشین بده! به ما پول بدهید! نه، فقط می‌گوییم: لطفاً ما را بپذیرید، ما فقط می‌خواهیم به زندگی خود ادامه دهیم، ما فقط آزادی می‌خواهیم. ما فقط می‌خواهیم به کلیسا برویم. ما فقط می‌خواهیم به زندگی خود ادامه دهیم. لطفاً بیایید و وضعیت ما را ببینید. لطفاً چشماتو باز کن لطفاً رحم کنید. لطفاً برای ما عدالت برقرار کنید.»
گزارش چهار نهاد مسیحی در پایان توصیه‌هایی به مقامات گرجستان در مورد وضعیت پناهجویان مسیحی ارایه داده از جمله «تنوع باورهای مسیحی را به رسمیت بشناسید … هنگام ارزیابی صحت یک تغییر دینی».
برای ارزیابی وضعیت مسیحیان در ایران و تعیین اینکه آیا مدعیان پناهندگی در صورت بازگشت، ترس موجهی از آزار و اذیت دارند یا خیر، از جمله به گزارش‌های گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد ایران مراجعه کنید.
ایلیا رهنما
این گزارش همچنین به جامعه بین‌المللی پیشنهاداتی ارایه داده از جمله: «ایجاد مسیرهای امن و قانونی جدید برای اسکان مجدد مسیحیان ایرانی و
«افزایش تلاش‌ها برای اطمینان از اینکه مسیحیان ایرانی که به دلیل آزار و اذیت دینی – یا ترس از آن کشورشان را ترک می‌کنند – محافظت شوند و به سرعت اسکان داده شوند».
