سازمان «ماده ۱۸» به همراه سه سازمان جهانی مسیحی، «درهای باز»، «همبستگی جهانی مسیحی» و «ام ای سی» گزارشی در ۲۴ صفحه در مورد «وضعیت اسفناک مسیحیان ایرانی در ترکیه» منتشر کرده‌است.

بسیاری از نوکیشان مسیحی در ایران، به دلیل باور مسیحی و فعالیت صلح آمیز دینی با اذیت و آزار روبرو شده، به زندان افتادند، از کسب و کار و تحصیل محروم شده، و مجبور به ترک وطنشان شدند.

بسیاری از آنها، سال هاست به عنوان پناهجو و پناهنده در ترکیه زندگی می‌کنند و امید اسکان گرفتن در کشور ثالث را دارند.

نوکیشان پناهجو و پناهنده در ترکیه با تبعیض و رنج مضاعف روبرو هستند.

آنها هم مانند دیگر پناهجویان و پناهندگان، از بسیاری از حقوق بشری خود محروم شده‌اند، و هم به عنوان نوکیش مسیحی، با تمسخر، خشم و بدرفتاری  مقامات و شهروندان کشور میزبان روبرو بوده‌اند.

بسیاری از نوکیشان مسیحیان، برای بقا مجبور به انجام کارهای سخت وساعت‌های طولانی کار هستند. در بسیاری از مواقع حقوقشان حتی پرداخت نمی‌شود و جایی برای شکایت کردن ندارند. آنها تسلیم اراده صاحبکارشان می‌شوند چون گزینه دیگری برای ادامه حیات ندارند. پناهجویان در یک بی‌ثباتی کامل و دراز مدت بسر می‌برند، هر لحظه دولت ترکیه می‌تواند کارت اقامت آنها را باطل کرده و آنها را به ایران دیپورت کند.

برای تهیه این گزارش با تعدادی از پناهجویان و پناهندگان مسیحی در مورد وضعیت اسفناک ترکیه گفتگو شده‌است.

«خوش شانس خواهید بود اگر برای کارتان پول دریافت کنید»

رضا موسوی که به همراه همسرش مریم باطنی نیا، اخیرا در کانادا اسکان داده شده، به ماده ۱۸ می‌گوید: «در شهرهای کوچک، یافتن هر شغلی، کار بسیار سختی است. سپس شما خوش شانس خواهید بود اگر برای کاری که انجام می‌دهید پول دریافت کنید. من مشکل دیسک دارم و من نمی‌توانم کار فیزیکی سنگین انجام دهم. این برای من مساله شخصی است، اما شاید دیگران در این وضعیت مشابه باشند.»

مریم باطنی نیا، در مورد وضعیت دشوار پناهجویان می‌گوید «در کشورهای دیگر، برای پناهندگان، سیستم‌های حمایتی وجود دارد. آنها فرصت‌های مسکن یا کار دریافت می‌کنند، اما در اینجا ما از این فرصت‌ها محروم شده‌ایم و به شهرهای کوچگ فرستادم می‌شویم، شهرهایی که نمی‌توانیم در انجا نیازهای اولیه زندگی را برآورده کنیم. [شوهر من] رضا [موسوی] است

بیشتر اوقات سر کار هستیم و باید واقعاً سخت کار کنیم تا اینجا زندگی کنیم.»

از اول ژانویه ۲۰۲۳، قانون جدیدی برای مجازات خارجیانی که بدون کار می‌کنند، به اجرا درآمد و وضعیت یافتن کار برای پناهجویان دشوارتر از پیش شد.

بسیاری از این نوکیشان در مصاحبه با «همبستگی جهانی مسیحی» گفته‌اند که تا ۱۶ ساعت مجبور هستند کار کنند و برای تهیه غذا و دارو برای اعضای خانواده شان با دشواری روبرو هستند.

«به مسیحیان گرسنه کمک نمی‌کنیم»

علیرضا (پرهام) محمدپور که از سال ۱۳۹۵ در ترکیه به سر می‌برد، به سازمان ماده ۱۸ گفت: «وقتی وارد ترکیه شدم ۹۵ کیلو بودم. به دلیل مشکلات مالی، خیلی روزها نان ارزان خریدم. بعضی روزها روزه می‌گرفتم تا گرسنگی را بهتر تحمل کنم. من در یک ماه ۳۵ کیلو وزن کم کردم و همین کاهش وزن سریع آسیب زیادی به پوستم زد و دچار بیماری پوستی شدم. من به سازمان معلولین ترکیه مراجعه کردم. یکی از دوستانم که فلج است و از ویلچر استفاده می‌کند، ماهانه ۱۰۰۰ لیره [۱۴۵ دلار] دریافت می‌کند. اما چون از ویلچر استفاده نمی‌کنم به من گفته شد که تو فلج نیستی و نه مبلغی

برای معلولیت شما تخصیص داده خواهد شد. برای یافتن کار به کافه‌ها و رستوران‌ها رفتم و از کارفرمایان خواستم حتی برای شستن توالت‌ها مرا استخدام کنند، اما آنها درخواست من را رد کردند و گفتند که شما معلول هستید، بنابراین ما نمی‌توانیم شما را استخدام کنیم. یک بار برای امور مالی به یک مؤسسه مالی در ترکیه برای کمک رفتم. مسئول آن بخش وقتی صلیب دور گردنم را دید، از من پرسید: مسیحی هستی؟ گفتم: بله. گفت که ما به مسیحیان گرسنه کمک نمی‌کنیم. حتی اگر بودجه داشتیم، کمک می‌کردیم به یک مسلمان گرسنه. در راه خانه، بسیار گریه کردم و به خدا گفتم که

سازمان معلولان به من کمک نمی‌کرد زیرا ادعا می‌کرد من معلول نیستم، اما رستوران‌ها من را استخدام نمی‌کنند زیرا می‌گویند من معلول هستم. چه کار کنم؟» سپس شروع به درست کردن و فروش ترشی کردم تا بتوانم کرایه خانه را بپردازم.»

حتی کودکان در امان نیستند

نوکیشان مسیحی، فرای پناهجو بودن به دلیل باور دینی خود مورد اذیت و آزار و تبعیض قرار گرفته‌اند.

بسیاری از این مسیحیان در گفتگو با «همبستگی جهانی مسیحی» گفتند که کارفرمایشان از زمانی که فهمیدند آنها دین خود را تغییر داده‌اند، اخراجشان کردند.

حتی کودکان نیز در مدارس قربانی تبعیض شدید هستند.

به عنوان مثال، مانی علی‌آبادی راوری می‌گوید: «همه در مدرسه می‌دانند که دختر بزرگم مسیحی است.

همسرش منیژه (مرجان) باقری به ماده ۱۸ گفت. «معلم عمداً … مسیحیت را خوار می‌شمارد؛ مثلاً معلم می‌گوید مسیحیان سه خدا را می‌پرستند. همه بچه‌ها

با تحقیر به دخترم نگاه می‌کنند. دخترم می‌گوید که باید سرم را پایین بیاندازم.

معلم و همکلاسی‌هایش با دخترم رفتار بسیار بد و مخربی دارند.»

توصیه‌هایی برای بهیود وضعیت پناهندگان

در گزارش این چهار نهاد مسیحی، در مورد امکان اسکان دادن پناهچویان و پناهندگان در آمریکا، کانادا و استرالیا توضیح داده شده‌است.

این نهادهای مسیحی همچنین «از دولت و مردم ترکیه به خاطر فراهم کردن پناهگاهی برای مسیحیان ایرانی و افراد دیگری که ترس از آزار و شکنجه دارند، قدردانی کرده»، و افزودند – «طی هشت سال گذشته ترکیه بیش از هر کشور دیگری میزبان پناهندگان بوده‌است. ما همچنین از مقامات ترکیه برای حمایت از حق مسیحیان ایرانی و دیگران برای گردهمایی برای عبادت تشکر می‌کنیم.»

در ضمن سازمان ماده ۱۸ و سه نهاد مسیحی دیگر توصیه‌هایی برای بهبود وضعیت پناهجویان و پناهندگان ارایه داده‌اند، از آن جمله، خواسته‌اند که  ترکیه دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی اولیه را پس از اولین سال ثبت نام برای پناهجویان و پناهندگان فراهم کند، فرصت‌های شغلی را برای آنها تنظیم و تسهیل کند و در نتیجه به سوءاستفاده از در محل کار پایان دهد.

این نهادهای مسیحی همچنین «خواستار آن شدند که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای شفافیت فرایند اسکان مجدد عمل کند و  دست به مداخله سریع برای کمک به پناهندگان و پناهجویانی که در معرض دیپورت قریب‌الوقوع هستند، بزند.

این نهادها همچنین از دولت‌های پناهنده پذیر، فرصت‌های اسکان مجدد و توسعه برنامه‌های حمایتی برای تسریع روند اسکان مسیحیان ایرانی و سایر پناهندگان در ترکیه را ارایه دهند.