در گزارش سالانه وزارت امورخارجه آمریکا در مورد وضعیت آزادی مذهبی که روز دوشنبه، ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ منتشر شد، آمده که حکومت ایران در سال گذشته میلادی، همچنان به سرکوب و آزار اقلیت‌های دینی و مذهبی از جمله سنی‌ها، بهایی‌ها و مسیحیان، به ویژه نوکیشان، ادامه داده‌است.

طبق این گزارش، مسیحیان به ویژه نوکیشان به دلیل باور مسیحی و فعالیت صلح آمیز دینی، در بسیاری از موارد، همچنان راهی زندان شده، به جریمه نقدی و تبعید داخلی محکوم شده، و از کار و تحصیل محروم شده‌اند.

این گزارش شامل وضعیت آزادی مذهبی در ۲۰۰ کشور جهان است. بخش مهمی از این گزارش در مورد ایران براساس مستندات و گزارش‌های رسانه‌ها و نهادهای حقوق بشری از جمله سازمان «ماده ۱۸» تنظیم شده‌است.

بخشی از گزارش به سرکوب اعتراضات صلح آمیز «خیزش ملی» پس از جان باختن مهسا (ژینا) امینی پرداخته، و در مورد اعدام محسن شکاری، شهروند معترض، به اتهام «محاربه» نوشته‌است.

سازمان «ماده ۱۸» با انتشار بیانیه این اعدام را محکوم کرد و نوشت «حکومت اسلامی، محسن شکاری را در محاکمه ای فرمایشی، فاقد شفافیت و وجاهت قانونی، و فقط با استناد به اعترافات اجباری که از وی تحت شکنجه گرفته شده بود، مانند دیگر قربانیان بیشمار ۴۴ سال گذشته، محکوم به مرگ کرد.»

۳۰ تن از زنان زندانی سیاسی و عقیدتی بند زنان زندان اوین، از جمله سارا احمدی و ملیحه نظری، نوکیشان مسیحی، نیز در نامه‌ای خواهان توقف اعدام معترضان و پایان دادن به صدور احکام ناعادلانه در ایران شدند. این گزارش همچنین از نامه انتقادی شدید ۳۰۰ شهروند مسیحی از حکومت در مورد سرکوب شهروندان معترض نوشته‌است.

در گزارش وزارت خارجه آمریکا با استناد به سازمان ماده ۱۸ آمده که ۲۰ نفر از نوکیشان مسیحی که به دلیل باور و فعالیت صلح آمیز دینی به زندان محکوم شده بودند؛ در نامه ای به شدت از حکومت به دلیل محرومیت از حق تحصیل اعتراض کردند.

در این گزارش همچنین آمده که گزارش‌ها و رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی همچنان کلیساهای خانگی مسیحی را «شبکه‌های غیرقانونی» و «موسسات تبلیغاتی صهیونیستی» می‌خوانند.

حکومت اسلامی در چند دهه گذشته کلیساهای فارسی‌زبان را تعطیل کرده و با حمله به منازل مسیحیان و کلیساهای خانگی، شهروندان مسیحی را مورد اذیت و آزار قرار می‌دهد.

طبق گزارش سالانه ماده ۱۸ و سه نهاد مسیحی جهانی در مورد وضعیت مسیحیان ایران، اذیت و آزار شهروندان مسیحی تشدید شده و تعداد مسیحیان دستگیر شده درسال ۲۰۲۲ نسبت به سال پیش، دو برابر شده، و از ۵۹ نفر به ۱۳۴ رسیده‌است.

بسیاری از مسیحیان به ویژه نوکیشان، فقط به دلیل گردهم آمدن و خواندن دعا و سرود، و کتاب مقدس خوانی، بدون ارایه سند و مدرکی، متهم به «تبلیغ علیه نظام» و «اقدام علیه امنیت ملی» شده، و راهی زندان شدند.

این درحالی است که اخیراً دادگاه تجدیدنظر، سارا احمدی و همایون ژاوه، دو نوکیش زندانی را از تمامی اتهامات در رابطه با باور و فعالیت صلح آمیز دینی تبرئه کرده، و این دو شهروند مسیحی روز سه شنبه از زندان آزاد شدند. در رای دادگاه تجدیدنظر آمده که «نه اعتقاد به مسیحیت جرم است، نه تشکیل جلسات خانگی با دیگر مسیحیان.»

گزارش دولت آمریکا، همچنین به محرومیت نوکیشان مسیحی برای داشتن محلی برای عبادت پرداخته و افزوده که آنها اجازه ورود به محوطه کلیساها را ندارند و دروصرتی که کلیسایی به آنها اجازه حضور دهد، تعطیل می‌شود. دو سال پیش «کمپین کلیسا حق همه مسیحیان است»، به ابتکار عمل نوکیشانی که به دلیل بارورشان زندانی شده بودند، و پشتیبانی سازمان «ماده ۱۸» راه‌اندازی شد و با حمایت ده‌ها کلیسای فارسی‌زبان خارج کشور روبرو شد.

این گزارش همچنین به تغییر قوانین مجازات اسلامی در سال گذشته میلادی اشاره کرده‌است که با اتهام «فعالیت تبلیغی و آموزشی انحرافی مغایر شرع مقدس اسلام»، شهروندان می‌توانند به زندان محکوم شوند.

این اشاره به تغییرات در ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی است که علیه اعضای کلیساهای خانگی مورد استفاده قرار گرفته‌است.

اذیت و آزار مسیحیان فقط به حکومت ختم نمی‌شود، این گزارش همچنین به فشار وارده به نوکیشان مسیحی از سوی جامعه و خانواده نیز اشاره کرده‌است. دولت آمریکا در این گزارش آمده که آمار دقیق مسیحیان در ایران مانند دیگر اقلیت‌های مذهبی و دینی در دسترس نیست، ولی طبق تخمین سازمان مسیحی «درهای باز»، تعداد مسیحیان که اکثریت قاطع آنها را نوکیشان تشکیل می‌دهد، حدود یک میلیون و ۲۴۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود.

اعدام‌های گسترده در میان اقلیت‌های کرد و بلوچ؛ سرکوب، بازداشت و توقیف اموال بهاییان، گفتمان یهودی ستیزانه مقامات و نهادهای حکومتی، سرکوب دراویش و تبعیض علیه پیروان دین یارسان، از دیگر مواردی است که گزارش دولت آمریکا با عدد و ارقام و مثتال‌های متعدد به آنها پرداخته‌است.

کمیسیون ایالات متحده آمریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی نیز، ۱۱ اردیبهشت ماه، در گزارش سالانه خود از سرکوب و شکنجه معترضان، و نقض شدید حقوق اقلیت‌های دینی و مذهبی در ایران، از جمله مسیحیان به ویژه نوکیشان، خبر داده، و خواستار ارجاع مقامات حکومت ایران به دادگاه کیفری بین‌المللی شده‌است.