زندان، محرومیت از تحصیل و کار، ترک اجباری وطن، تفتیش عقاید و حتی محرومیت از حق مادر بودن، بخشی از آزار و جفایی است که زنان مسیحی در ایران، به دلیل باور و فعالیت مسالمت آمیز عقیدتی، در یک سال گذشته با آن روبرو بوده‌اند. بسیاری از این زنان، به ویژه نوکیشان مسیحی، علیرغم بیش از چهار دهه سرکوب حکومتی، نه تنها باور خود را انکار نکرده‌اند بلکه با خلاقیت و تلاش، در پایداری جامعه مسیحیان نقش بسزایی داشته‌اند، از راه اندازی کمپین برای احیای حقوق مسیحیان تا برگزاری جلسات کلیسای خانگی.

هشتم مارس، روز جهانی زن فرصتی است تا نگاهی بیندازیم به پایداری و رنج گروهی از زنان مسیحی ایرانی، به ویژه نوکیشان، که به دلیل جنسیت و باور، در حکومت جمهوری اسلامی،که در سال گذشته، با تبعیض و محرومیتی مضاعف روبرو شدند.

طبق گزارش‌های رسیده به سازمان ماده ۱۸ از ۱۱۵ مسیحی که توسط نیروهای امنیتی دستگیر شدند، ۴۸ درصدشان، زنان مسیحی هستند.

متهمانی از پیش محکوم شده

«شما مستحق مرگ هستین»؛ این بخشی از تهدید قاضی مقیسه خطاب به چهار نوکیش مسیحی از جمله سیمین سهیلی نیا و فاطمه شریفی است، که مانند بسیاری موارد به دفاعیه متهمان گوش نداد و به گزارش وزارت اطلاعات بسنده کرد.

این چهار شهروند مسیحی ساکن تهران، در آذرماه ۹۹ به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی از طریق تشکیل کلیسای خانگی» به ۳۵ سال زندان محکوم شدند. دو زن ایماندار هرکدام به تحمل ده سال حبس محکوم شدند.

«ایمانت را انکار کنی، آزادی»؛ این سخن قاضی خطاب به فاطمه (آیلار) باختری بود، نوکیش مسیحی که به دلیل فعالیت مسالمت آمیز عقیدتی و شرکت در کلیسای خانگی و به اتهام تبلیغ علیه نظام در شهریور ۹۸ دادگاهی شده بود.

آیلار باختری بر ایمان خود پایدار ماند و به تحمل ۱ سال حبس تعزیری و دو سال محرومیت از فعالیت‌های اجتماعی محکوم و روانه اوین شد. این شهروند مسیحی، فروردین گذشته در میان صد هزار زندانی بود که به دلیل جلوگیری از شیوع کرونا از زندان آزاد شد.

«به جرم ایمان به مسیح بازداشت شدم»؛ این پیام کوتاه ویدیوی ماهرخ قنبری بود که پیش از راهی زندان شدن در مهر ماه ۹۸ ضبط و پخش کرد. خانم قنبری به اتهام تبلیغ علیه نظام به یک سال زندان محکوم شد که در فروردین ماه از جمله هزاران زندانی بود که برای مقابله با شیوع کرونا از زندان آزاد شد. دادگاه این شهروند مسیحی را مجبور کرده بود، تعالیم اسلامی از یک روحانی دریافت کند تا به اسلام بازگردد. تفتیش عقاید در قانون اساسی جمهوری اسلامی ممنوع است.

بازداشت مادر و دختر

سمیه صادق (سونیا) از ایماندرانی بود که در یورش هماهنگ نیروهای امنیتی به منازل مسیحیان و کلیساهای خانگی در تهران و چند شهر بازداشت شد. مادرش معصومه قاسمی برای پیگیری از وضعیت دخترش به اوین می‌رود که آنجا این مادر دل‌نگران را نیز بازداشت می‌کنند.

خانم قاسمی همزمان با دخترش سونیا، روز پنجشنبه ۱۹ تیر۱۳۹۹ (نهم جولای ۲۰۲۰) پس از چند روز بازداشت در بازداشتگاه زندان اوین تهران، از سوی شعبه ۳ دادسرای انقلاب اسلامی شهید مقدسی، با سپردن وثیقه ملکی (به مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان) به طور موقت تا زمان تشکیل دادگاه آزاد شد.

وثیقه‌ها رکورد می‌زنند

ملیحه نظری یکی از ده‌ها شهروند مسیحی است که در پی یورش هماهنگ نیروهای امنیتی، در روزهای دهم و ۱۱ تیرماه، به منازل مسیحیان در چند شهر از جمله تهران، کرج و ملایر بازداشت، بازجویی یا زندانی شده‌اند.

از این افراد، فقط خانم نظری و ژوزف شهبازیان، رهبر یک کلیسای خانگی، به مدت طولانی‌تری در بازداشت باقی ماندند. ژوزف شهبازیان، روز شنبه، اول شهریور ماه، نزدیک به دو ماه پس از دستگیری، با قرار وثیقه دو میلیارد تومانی آزاد شد.

در ابتدا برای ملیحه نظری وثیقه سه میلیاردی تعیین شد ولی سپس این مبلغ به یک میلیارد تومان کاهش داده شد و این شهروند مسیحی اواسط شهریور ماه به طور موقت آزاد شد.

در اردیبهشت ماه، چهار نوکیش مسیحی از جمله سعیده (کاترین) سجادپور و مهری بهجتی در لاکان بازداشت و به دلیل عدم توانایی پرداخت وثیقه نیم میلیارد توانی راهی زندان شدند. این شهروندان مسیحی پس از کاهش مبلغ وثیقه بطور موقت ازاد شدند. دادگاه مرداد ماه این دو نوکیش مسیحی، مسلم رحیمی، رامین حسن پور و سعیده (کاترین) سجادپور، را به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و ترویج مسیحیت صهیونیستی از طریق شرکت در کلیساهای خانگی مجموع به ۱۳ سال حبس تعزیری محکوم کرد.

مهاجرت اجباری

سرکوب حکومت فقط به نوکیشان مسیحی محدود نشده و ارمنی‌ها و آشوری‌هایی نیز که از طریقی با نوکیشان مسیحی در تماس هستند و یا از باور ایمانی خود با مسلمانان سخن می‌گویند، مورد اذیت و آزار قرار گرفته‌اند.

شامیرام عیسوی، و همسرش کشیش ویکتور بت تمرز، از مسیحیانی هستند که در مقام حرف در قانون اساسی ایران به رسمیت شناخته شده‌اند ولی در عمل برای جمهوری اسلامی، مانند نوکیشان، مسیحی «بد» قلمداد شده و باید زندانی و مجازات شوند.

در روز ۱۶ دی­ماه ۱۳۹۶، جلسه دادگاهی به ریاست قاضی ماشاالله احمدزاده برگزار شد. براساس حکم این دادگاه، شامیرام عیسوی به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی با از طریق عضویت در گروه غیر قانونی کلیساهای خانگی، و شرکت در سمینارهای مسیحی در خارج از کشور»، و همچنین اجماع و تبانی برای ارتکاب جرائم علیه امنیت کشور» به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد.

خانم عیسوی و شوهرش ویکتور بت تمرز که به ده سال زندان محکوم شده، همراه با عده ای از نوکیشان مسیحی که در رابطه با آنها بازداشت شده بودند بارها احضار شدند ولی پشت درهای بسته دادگاه در انتظار ماندند، یک بار حتی به آنها گفتند دادگاه شلوغ بود، قاضی وقت نکرد.

سرانجام در مرداد ماه پس از اینکه خبر تایید حکم را شنیدند، راه مهاجرت اجباری را درپیش گرفتند.

محرومیت از حق مادر بودن

قاضی در بوشهر تصمیم می‌گیرد مریم فلاحی، شهروند مسیحی را فقط به دلیل باور و ایمانش از مادر بودن محروم کند و حتی زندگی فرزندخوانده ۲۲ ماهه را که از بیماری قلبی و گوارشی رنج می‌برد به خطر بیاندازد.

قاضی در حکمش اذعان کرده بود که «رابطه عاطفی شدیدی» بین کودک و زوج مسیحی، مریم فلاحی و سام خسروی، وجود دارد و با بازگشت این کودک بیمار به پرورشگاه، «آینده نامعلومی» در انتظار وی است و احتمال اینکه خانواده دیگری لیدیا را به دلیل بیماریش به فرزندی به پذیرد، «صفر است». گزارش‌های بهزیستی نیز حاکی از تلاش مریم و سام برای بهبود وضعیت لیدیا است که از ده هفتگی مراقبش بوده‌اند. ۱۲۰ وکیل و فعال مدنی در نامه ای به قوه قضاییه خواستار لغو این حکم شده و آن را برخلاف قانون اساسی و قوانین بین المللی دانستند. دو مرجع تقلید، مکارم شیرازی و صانعی، هم فتوا داده بودند که کودک می‌تواند در این خانواده باقی بماند.

مریم فلاحی و سام خسروی، از جمله هفت نوکیش مسیحی بودند که روز دهم تیرماه ۱۳۹۸خورشیدی، توسط مأموران اطلاعاتی بوشهر بازداشت شدند. دادگاه انقلاب بوشهر، روز یکشنبه، اول تیرماه، این مسیحیان را به دلیل باور دینی و فعالیت‌های صلح آمیز عقیدتی، متهم به «تبلیغ علیه نظام» کرده و به زندان، جزای نقدی، تبعید، محرومیت از کار و حقوق اجتماعی محکوم کرد.

محرومیت از کار و درس

فشار حکومت ایران به مسیحیان فقط با زندان فرستادن آنها به پایان نمی‌رسد بلکه اذیت و ازار آنها فرای تحمل احکام صادره دادگا ه‌های انقلاب ادامه دارد.

ماری محمدی، نوکیش مسیحی و فعال مدنی، روز چهارشنبه، اول بهمن ماه، در توییتی نوشت که حتی یک سال پس از آزادی از زندان، همچنان از کار محروم است. این شهروند مسیحی پیشتر، به دلیل ایمان مسیحی از دانشگاه نیز اخراج شده بود.

خانم محمدی در این مورد گفته‌است «طبق گفته مسئول مربوطه، فشارهایی بر روی ایشان قرار دارد که باعث شده از ادامه کار با بنده خودداری کند. او این کار را برخلاف میل خود و اجباری دانسته و اعلام کرده من بخاطر کودک یک ساله‌ام نمی‌توانم خطری را بپذیرم! طبق گفته‌های این شخص پر واضح است که فشارها از جانب نهادهای امنیتی بوده‌است.»

دادگاه کیفری استان تهران دوم اردیبهشت، ماری محمدی را به اتهام «اخلال در نظم و آسایش عمومی از طریق شرکت در تجمع غیرقانونی (تجمع دی‌ماه ۹۸ هواپیما)» محکوم به سه ماه و یک روز حبس و ده ضربه شلاق کرد. حکم صادره به مدت یک سال به حالت تعلیق درآمده است. برداشت دیگری از این رویداد و صحبت‌ها قابل استنباط نیست.» این نوکیش مسیحی روز یکشنبه ۲۲ دی ماه سال گذشته حوالی میدان آزادی تهران بازداشت شد و پس از حدود شش هفته با قرار وثیقه از زندان آزاد شد. پیش از این نیز، این فعال مدنی، شش ماه به دلیل باور مسیحی در زندان بوده‌است.

ماری محمدی پیشتر کمپین «کلیسا حق مسیحیان» است را راه اندازی کرده‌است.

مریم فلاحی، یکی از هفت نوکیش مسیحی بوشهر بود که تیرماه گذشته به دلیل بارور مسیحی و فعالیت صلح آمیز عقیدتی در بوشهر محاکمه و محکوم شد.

خانم فلاحی به ۸۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم و به دلیل به مسیحی شدن، به انفصال دائم از خدمات دولتی منع شده‌است. در این پرستار مسیحی پس از ۲۰ سال کار در بیمارستانی در بوشهر مجبور است محل کارش را به دلیل باور دینی‌اش ترک کند.

 فاطمه طالبی و مرجان فلاحی، خواهر مریم، دو نفر دیگر از زنان مسیحی بوشهر هستند که در این دادگاه به جزای نقدی محکوم شدند.

همراه با شوهران زندانی،فعال در جامعه مسیحی

زنان مسیحی بارها شاهد و قربانی خشونت ماموران امنیتی در حمله به منازلشان بوده‌اند، اموالشان توقیف و خودشان همراه شوهران و یا دوستان راهی زندان شده‌اند.

در برخی موارد مردان مسیحی زندانی بوده و همسران ایماندارنشان به جز بازجویی و فشار حکومتی، مسئولیت خانواده را کاملا عهده دار می‌شوند و در راه حقوق خود و خانواده شان به عنوان مسیحی می‌کوشند. طبق گزارشی، زنان ایمانداز نقش مهمی در کلیساهای خانگی ایفا می‌کنند.

تینا ندرخانی، در کنار شوهرش یوسف ندرخانی، رهبر کلیسای خانگی رشت موسوم به کلیسای ایران، که سالیان طولانی در زندان بوده و حتی یک بار هم به اتهام ارتداد به اعدام محکوم شده، ایستاده‌است.

این نوکیش مسیحی همراه با شوهرش، سال‌ها تلاش کرده تا فرزندانشان در مدرسه به عنوان مسیحی شناخته شده و از دروس تعالیم اسلامی معاف شوند. آقای ندرخانی حتی در زندان برای این امر دست به اعتصاب غذا نیز زده است.

جلسه دادگاه آقای ندرخانی سال ۹۶ در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی احمدزاده برگزار شده بود. طی این جلسه وی بایت اتهام «اقدام علیه امنیت ملی از طریق ترویج مسیحیت» محاکمه و به ۱۰ سال حبس تعزیری و ۲ سال تبعید به شهرستان نیک شهر محکوم شد. این حکم به شش سال کاهش یافته‌است.

یوسف ندرخانی که پیش از این نیز در سال ۱۳۸۸ در رشت به جرم ارتداد بازداشت و به اعدام محکوم شده بود. به دلیل فشار حهانی، با رای دیوان عالی کشور حکم اعدام وی لغو و پس از تحمل حدود ۳ سال حبس از زندان آزاد شد.

جفای چهل ساله

داستان آزار و اذیت زنان ایماندار مسیحی در ایران از روزهای اول انقلاب اسلامی با بیرحمی هرچه تمامتر آغاز شد، همان زمانی که کشیش ارسطو سیاح از کلیسای اسقفی، سلاخی شد و اموال کلیساها از جمله بیمارستان‌ها مصادره شدند.

در کتاب «مشکل عشق» اسقف دهقانی تفتی که به وضعیت کلیسای اسقفی پس از انقلاب اسلامی پرداخته، در مورد حمله به زنان ایماندار مسیحی می‌خوانیم. اسقف دهقانی تفتی از یک سو قصد در چهارم آبان ماه ۵۸ در منزلش، به دلیل شهامت همسرش مارگرت جان سالم به در می‌برد و همسر اسقف از ناحیه دست به دلیل اصابت گلوله زخمی می‌شود.

جین وادل، منشی کلیسا اسقفی هم از جمله قربانیان خشونت اسلام گرایان ایران می‌شود. در کتاب مشکل عشق آمده که دو جوان که خود را از شورای انقلاب می‌خوانند به خانه این زن تنها می‌روند و پس از پرسش و پاسخ، وی را به شدت کتک می‌زنند.

اذیت و آزار حکومت اسلامی، حتی برخی اوقات پس از مرگ هم ادامه داشته است.

خانواده مغربی نژاد، این درد را تجربه کرده اند. مهوش مغربی نژاد،نوکیش مسیحی و از اعضای کلیسای اسقفی که در سال ۱۹۹۹ به مسیحیت گرویده بود، هنگامی که در سال ۲۰۱۳ درگذشت، به شوهرش، اسماعیل مغربی نژاد، شهروند مسیحی، اجازه ندادند او را در قبرستان مسیحیان دفن کند.

حکومت اسلامی بارها از سوی سازمان‌های جهانی از جمله سازمان ملل به دلیل نقض حقوق اقلیت‌ها از جمله نوکیشان مسیحی محکوم شده‌است. غلیرغم این محکومیت‌ها، جمهوری اسلامی همچنان به سرکوب ادامه داده، و مسیحیان، اعم از زن و مرد به مقاومت و پایداری.